อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล ได้รับการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 10 ของประเทศไทย มีเนื้อที่ประมาณ 159,556.25 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในแนวเทือกเขาขุนตาล ซึ่งเป็นแนวแบ่งเขตระหว่างที่ราบลุ่มเชียงใหม่ และที่ราบลุ่มลำปาง เป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อน มีความสูงจากระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 325-1,373 เมตร โดยมียอดดอยขุนตาลเป็นจุดสูงสุด

บริเวณอุทยานฯ
พื้นที่ป่าในแนวเทือกเขาขุนตาลเป็นแหล่งต้นน้ำที่สำคัญของ
แม่น้ำปิง และ
แม่น้ำวัง จุดเด่นด้านการท่องเที่ยวของอุทยานฯ นี้คือยอดเขาสูงที่เหมาะกับการเดินศึกษาธรรมชาติ โดยในพื้นที่นี้ ในอดีตเคยเป็นจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญมาก่อน มีอยู่ด้วยกัน 4 จุดเรียกกันติดปากว่า ย.1 ย.2 ย.3 และ ย.4 ซึ่งย่อมาจากจุดยุทธศาสตร์ที่ 1-4 นั่นเอง นอกจากนี้อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาลยังมีสถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมากมายด้วย
จุดยุทธศาสตร์ที่ 1 หรือ ย.1 ตั้งอยู่ห่างจากบริเวณที่ทำการอุทยานฯประมาณ 1,500 เมตร ตามเส้นทางเดินเท้าสู่ยอดดอย บริเวณ ย.1 เป็นที่ตั้งของบ้านพักรับรองของการรถไฟแห่งประเทศไทย ซึ่งกรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน เคยใช้เป็นที่ประทับแรมระหว่างการก่อสร้างอุโมงค์ ปัจจุบันได้เป็นบ้านพักบริการนักท่องเที่ยวที่ต้องการมาพักผ่อนและสัมผัส อากาศที่หนาวเย็นในช่วงฤดูหนาว

รถไฟลอดอุโมงค์
จุดยุทธศาสตร์ที่ 2 หรือ ย.2 ตั้งอยู่ห่างจาก ย.1 ประมาณ 800 เมตร บริเวณนี้จะมีป่าสนเขาขึ้นอยู่หนาแน่น ทำให้มีบรรยากาศที่ร่มเย็นตลอดเวลา และมีความสวยงามตามธรรมชาติ ในบริเวณใกล้ๆ กับยอดดอยเคยเป็นแค้มป์ที่พักของบริษัททำไม้ ซึ่งมาหยุดกิจการลงในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 หลังจากนั้น ม.ล.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ได้ซื้อพื้นที่นี้สร้างบ้านพักและปลูกสวนดอกไม้ สวนผลไม้ เป็นสถานที่ตากอากาศส่วนตัว จากระเบียงบ้านพักยังเป็นจุดชมทิวทัศน์ที่สวยงามอีกด้วย ระหว่างเส้นทางจาก ย.2 ไป ย.3 มีทางเดินลงไปชมน้ำตกตาดเหมยด้วย ระยะทาง 300 เมตร
จุดยุทธศาสตร์ที่ 3 หรือ ย.3 ตั้งอยู่ห่างจาก ย.2 ประมาณ 3,500 เมตร มีสภาพเป็นป่าดิบเขาที่ร่มรื่นและมีนกป่าสวยงามให้ชมตลอดทาง นอกจากจะเป็นเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติแล้ว ยังเป็นแหล่งดูนกอีกด้วย บริเวณ ย.3 นี้เคยเป็นสถานที่ที่มิชชันนารีอเมริกันคริสจักรได้มาสร้างบ้านพัก ท่ามกลางดงสนภูเขา หลังจากที่มีการสร้างทางรถไฟเสร็จสิ้นแล้ว โดยคณะมิชชันนารีจะเดินทางมาพักผ่อนในเดือนเมษายนเป็นประจำทุกปี ปัจจุบันบ้านพักอยู่ในความดูแลของมหาวิทยาลัยพายัพ จังหวัดเชียงใหม่ และเปิดให้บริการแก่นักท่องเที่ยวทั่วไปด้วย
จุดยุทธศาสตร์ที่ 4 หรือ ย.4 ตั้งอยู่ห่างจาก ย.3 ประมาณ 1,000 เมตร เป็นยอดเขาที่สูงที่สุดของเทือกเขาขุนตาล ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 บริเวณนี้ถูกใช้เป็นสถานที่ส่องกล้องทางไกลตรวจการณ์ จึงมีชื่อเรียกว่า “ม่อนส่องกล้อง” เป็นจุดชมวิวที่สามารถมองเห็นทัศนียภาพของตัวเมืองลำปางได้อย่างชัดเจน ก่อนถึงยอดเขายังมีสภาพป่าที่ร่มรื่น มีอากาศที่เย็นสบายตลอดทาง
นอกจากเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติจาก ย.1-ย.4 แล้ว จุดเด่นอีกอย่างหนึ่งของอุทยานฯ นี้ คือการได้นั่งรถไฟสายเหนือลอดอุโมงค์ขุนตาล ซึ่งเป็นอุโมงค์ทางรถไฟที่ลอดผ่านใต้ภูเขาที่ยาวที่สุดในประเทศไทย คือ 1,352 เมตร

บ้านพัก
สถานที่ตั้ง : ตำบลท่าปลาดุก อำเภอมาทา จังหวัดลำพูน
ช่วงเวลาท่องเที่ยว : ตลอดปี แต่ช่วงที่เหมาะสมมากที่สุดคือ ฤดูหนาว
ที่พัก : บริเวณที่ทำการอุทยานฯ มีศูนย์บริการนักท่องเที่ยว บ้านพัก ค่ายพักเยาวชน ห้องน้ำ ร้านอาหาร และลานกางเต็นท์ไว้คอยบริการหลายจุด
ติดต่อ : อุทยานแห่งชาติขุนตาล โทรศัพท์ 053-518726
สถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ other attraction places ขอบคุณครับ